Pijawka rybia (Piscicola geometra)
Pijawka rybia, podobnie jak inni jej krewni należy do gromady pierścienic,
jest obojnakiem (hermafrodytą). To gatunek bardzo pospolity w stawach, jeziorach,
oraz rzekach. Szczególnie preferuje ciepłe stawy hodowlane. Ciało pijawek z
rodzaju Piscicola jest wąskie, wydłużone, koloru szarożółtawego z
licznymi ciemnymi plamkami. Dwie pary oczu tworzą u tego gatunku
charakterystyczny kwadrat (patrz zdjęcie poniżej) - stąd łacińska nazwa geometra.
Długość poszczególnych osobników wacha się od 2 do 7 cm. Na końcach
ciała pijawka rybia posiada dwie stosunkowo duże i silne przyssawki
(fotografia poniżej). Rodzaj Piscicola zalicza się do pijawek ryjkowych (Rhynchobdellae).
Są one zupełnie pozbawione szczęk, a otwór gębowy posiada wysuwalny ryjek,
przy pomocy którego pijawki drążą otwór w skórze ryby, aby wyssać krew.
Pijawki rybie są dobrymi pływakami. Oddychają całą powierzchnią ciała.
Przytwierdzone jedną przyssawką do rośliny wodnej oczekują na przepływające
w pobliżu ryby, aby w odpowiednim momencie się do niej przyssać. Gatunek ten
jest pasożytem i odżywia się krwią ryb (głównie karpiowatych). W oczku
wodnym nie jest więc mile widziany.
Chorobę wywołaną przez pijawki nazywamy pijawczycą. Liczne pijawki na jednej rybie mogą doprowadzić nawet do jej śmierci w skutek utraty krwi. W miejscu pasożytowania dochodzi też często do wtórnych infekcji np. pleśniawek (fotografia poniżej). Po wyssaniu odpowiedniej ilości krwi ryba jest porzucana, zaś pijawka poszukuje partnera. Po kopulacji oboje partnerów składa pojedyncze jaja na roślinach wodnych.
Zapobieganie: Posiadacze oczek wodnych powinni dokładnie obejrzeć wprowadzane ryby, w celu sprawdzenia czy nie występują na nich pasożyty. Nie zaleca się wprowadzać ryb ze zbiorników naturalnych. Pijawki mogą też zostać wprowadzone razem z żywym pokarmem lub roślinami. Rośliny z naturalnych zbiorników trzeba dokładnie obejrzeć, warto je także zdezynfekować, aby pozbyć się ewentualnych jaj. Profilaktyka wśród właścicieli stawów hodowlanych polega na wapnowaniu , ale koniecznie na wilgotne dno. Kokony pijawek giną przy pH 8,6. Roztwór wapna palonego 0,5 g/l powoduje śmierć pijawek w ciągu 15 sekund.
Leczenie: Gdy pijawki występują w niedużej ilości można je zdejmować przy pomocy pęsety. Nie jest to proste, gdyż przyssawka trzyma tak mocno, że nawet można przerwać pijawkę. Można stosować też kąpiele tak długo jak i krótkotrwałe, podczas których pijawki powinny opuścić rybę.
1. Sól kuchenna - kąpiele przez 15 min w roztworze 2,5 %. Można tez prowadzić kąpiele długotrwałe przez kilka dni przetrzymując ryby w solance o stężeniu 10 %.
2. Neguvon i Trichlorophon - przez 5 dni w koncentracji roztworu odpowiednio: 1:750 000 i 1 : 500 000.
3. Foschlor - przez 5 dni w roztworze 0,7 g/cm3
4. Masoten 80 % - przez tydzień w roztworze 0,7 g/cm3
Hodowcy stosują także doraźne metody polegające na kąpieli ryb w KMNO4, mleku wapiennym oraz silnie chlorowanej wodzie.
